Trong khi đó, giá cách biệt giữa cà phê arabica và cà phê robusta trên 2 sàn kỳ hạn đang đưa robusta vào thế đáng lo.

Biểu đồ 1: giá đóng cửa robusta NYSE Liffe trong tuần
Giá nội địa qua mức 40.000 đồng/kg
Đây không biết là lần thứ mấy, khi giá nội địa quanh mức 40.000 đồng/kg là gặp phải sức bán từ nông dân khá mạnh. Ngay tức khắc, giá thị trường kỳ hạn robusta Liffe NYSE liền giảm nhanh.
Thực vậy, giá robusta nội địa với giá kỳ hạn Liffe NYSE liên tục đi sóng đôi. Nếu như ngày hôm trước, được giá nông dân bán ra nhiều, các hãng kinh doanh mua xong đưa hàng lên bán phòng hộ (hedging), là giá kỳ hạn liền rớt nhanh.
Giá thị trường kỳ hạn 2 ngày đầu tuần xuống dưới mức 2.000 đô la/tấn, tới điểm đáy mức 1.955 đô la/tấn, nông dân đã chê giá thấp, dừng bán ra. Phản ứng nhanh của sàn: giá kỳ hạn bục lên lại ngay. Khi sàn giao dịch thấy quá căng, người bán từ Việt Nam chê giá thấp không chịu bán ra, sàn này đã phải bung ra mua.
Nên, giá ngày thứ Năm 8-3-2012 đã vọt qua lên mức 2.088 khi đóng cửa. Hôm qua, ngày cuối tuần,giá cà phê nhân xô nội địa đã có lúc đạt 40.500 đồng/kg. Với mức này, hàng bán ra nhiều và lại được đưa lên sàn kỳ hạn cũng nhiều, giá Liffe NYSE đóng cửa cơ sở tháng 5-2012 khuya hôm qua 9-3-2012 thất thủ, rớt 38 đô la/tấn nay chỉ còn 2.050 đô la/tấn. Tuy nhiên, giá này vẫn ở mức cao hơn so với tuần trước 30 đô la. Tuy giá kỳ hạn cuốn tuần rớt, giá nội địa sáng nay thứ Bảy 10-3 vẫn còn đứng được mức 40.000 đồng/kg tại các vùng nguyên liệu.
Giá cà phê xuất khẩu cao – tồn kho giảm
Do giá nguyên liệu liên tục đi sát với giá niêm yết trên thị trường kỳ hạn Liffe NYSE, giá xuất khẩu tính bằng mức chênh lệch giữa giá kỳ hạn và giá xuất khẩu FOB vẫn cao. Nhiều nhà kinh doanh nhập khẩu vẫn muốn chờ, chỉ những ai lỡ bán, thiếu hàng mới mua để thực hiện cam kết giao hàng.
Cho đến nay, giá xuất khẩu dựa trên mức chênh lệch (differentials) với giá niêm yết sàn kỳ hạn Liffe NYSE cho loại 2, 5% đen vỡ cũng chỉ ở mức trừ 30-40 đô la/tấn FOB cảng Sài gòn. Trong khi đó, giá robusta loại 2 theo tiêu chuẩn Liffe NYSE hàng nằm sẵn tại các kho châu Âu cũng chỉ ở mức trừ 30 đô la/tấn dưới giá niêm yết của thị trường kỳ hạn. Nên, nhiều nhà nhập khẩu, thay vì chọn mua tại Việt Nam có giá mắc hơn cho thị trường châu Âu và Mỹ, đã mua hàng chất lượng cao hơn và có giá tại sàn trừ 30 đô la/tấn.

Biểu đồ 2: Lượng robusta tồn kho NYSE Liffe tiếp tục giảm
Chính vì thế, lượng tồn kho robusta Liffe NYSE theo báo cáo mới nhất ra trong tuần nay giảm thêm 8.560 tấn (xin xem biểu đồ 2) chỉ còn 202.410 tấn, 20% ít hơn so với cách đây một năm.
Với giá chệnh lệch (differentials) như hiện nay cho các chào giá xuất khẩu FOB (30-40 đô la/tấn dưới giá Liffe NYSE), dự kiến tồn kho này vẫn sẽ tiếp tục giảm trong những ngày tới.
Cách biệt giữa arabica và robusta: cần báo động
Trong khi theo dõi thị trường, người ta thường chỉ chăm chú đến giá niêm yết trên thị trường kỳ hạn và giá xuất khẩu. Nhiều người hay để quên một yếu tố quan trọng khác của thị trường, giá cách biệt (arbitrage) giữa hai sàn arabica Ice và robusta Liffe NYSE

Biểu đồ 3: Giá cách biệt arabica Ice và robusta NYSE Liffe giảm nhanh
Trước đây, khi giá niêm yết sàn giao dịch arabica tăng cao, giá arabica có khi cao hơn giá robusta trên 4.000 đô la/tấn. Song, trong nhiều ngày qua, giá arabica Ice đã xuống cực nhanh trong khi robusta Liffe NYSE tăng rất vững. Hiện tượng này đã là giá cách biệt giữa hai loại nay khép lại nhanh, chỉ còn quanh mức 2.000 đô la/tấn (xin xem biểu đồ 3). Thường thường, mức cách biệt này chỉ quanh mức 1.450 đến 1.650 đô la/tấn.
Theo cách nhìn thông thường, giá cách biệt của 2 sàn này càng co lại bao nhiêu, tức giá arabica rẻ và khuynh hướng rang xay sẽ sử dụng arabica nhiều hơn. Nếu giá cách biệt này giãn ra càng xa, tức robusta rẻ hơn, rang xay sẽ mua nhiều hơn để sử dụng trong các mẻ rang xay của họ.
Với mức cách biệt giữa giá kỳ hạn arabica và robusta co lại nhanh như hiện nay, thiết nghĩ các nhà xuất khẩu và sản xuất cà phê robusta của nước ta nên cảnh tỉnh là vừa. Vì, một khi giá cách biệt co lại hơn nữa, chuyện lo chạy bán hàng xuất khẩu nay mai sẽ trở thành nỗi lo chung của cả nước để làm sao giữ vững được kim ngạch của ngành hàng mạnh như năm cũ.